365bet体育在线世界杯

Uluslararas谋 Enerji Ajans谋n谋n (IEA) verilerine göre, yapay zeka modeli ChatGPT'ye sorulan tek bir soru, Google üzerinden yap谋lan herhangi bir araman谋n yakla艧谋k 10 kat谋 enerji harc谋yor. Veriler, ChatGPT'deki standart bir sorgunun 2,9 vatsaat elektrik, bir Google aramas谋n谋n ise 0,3 vatsaat elektrik tüketimine neden oldu臒unu ortaya koydu.

Bu da yapay zeka uygulamalar谋n谋n yüksek miktarda enerjiye ihtiyaç duydu臒u anlam谋na geliyor.

Teknoloji 艧irketleri, yapay zeka uygulamalar谋n谋 hem yaz谋l谋 komutlarla gerçekçi veya yarat谋c谋 görüntüler olu艧turmak hem de dil modellerinin geli艧tirilmesi gibi farkl谋 amaçlarla kulland谋kça harcanan enerji miktar谋 da art谋yor.

Enerji ihtiyaçlar谋n谋 rüzgar ve güne艧 çiftlikleri in艧a ederek kar艧谋lamaya çal谋艧an i艧letmeler, bu kaynaklar谋n enerji üretiminin süreklili臒i konusundaki sorunlar nedeniyle farkl谋 yollara ba艧vurmaya ba艧lad谋.

Yapay zeka bir ülke kadar enerjiye ihtiyaç duyabilir

IEA'n谋n y谋ll谋k raporunda, yapay zeka sistemlerinin hesaplamalar谋n谋 yapan veri merkezlerinin kulland谋臒谋 elektrik miktar谋n谋n yak谋n gelecekte artaca臒谋na ili艧kin öngörüler sunuldu.

Veri merkezilerinin 2022'deki enerji kullan谋m谋n谋n yakla艧谋k 460 teravatsaate denk geldi臒i belirtilen raporda, 2026'da bu miktar谋n 620 ila 1050 teravatsaate yükselebilece臒i, bunun da 陌sveç veya Almanya'n谋n enerji talebine e艧 de臒er olaca臒谋 kaydedildi.

Hollandal谋 uzmanlar谋n "Joule" dergisinde yay谋mlanan çal谋艧mas谋na göre de Google'谋n yapay zeka sistemlerinin, mevcut donan谋m ve yaz谋l谋mlarda yapay zekan谋n tam ölçekli kullan谋ld谋臒谋 senaryoda, her y谋l 陌rlanda kadar elektrik tüketebilece臒i öngörülüyor.

艦irketler çözümü nükleer enerjide buldu

Artan enerji talebi Amazon, Google ve Microsoft gibi teknoloji devlerinin yeni enerji yat谋r谋mlar谋na yönelmesine neden oldu.

Google, yapay zeka veri merkezlerinin enerji ihtiyac谋n谋 kar艧谋lamak için küçük modüler reaktörlerden (SMR) nükleer enerji sat谋n almay谋 hedefledi臒ini, bunun için de "Kairos Power" adl谋 firmayla anla艧ma yapt谋臒谋n谋 duyurdu.

Amazon'dan yap谋lan aç谋klamada da 艧irketin bulut bili艧im yan kurulu艧u Amazon Web Services'in (AWS) nükleer enerji projelerinin geli艧tirilmesini desteklemek için aralar谋nda birkaç yeni SMR in艧a edilmesinin de yer ald谋臒谋 üç yeni anla艧ma imzalad谋臒谋 bildirildi.

艦irket ayr谋ca, Pensilvanya eyaletindeki Talen Energy nükleer tesisinin yan谋na bir veri merkezi tesisi kurmak için de çal谋艧malar ba艧latt谋臒谋n谋 ilan etti.

Enerji yat谋r谋mlar谋na devam eden Microsoft da eylül ay谋nda, Pensilvanya'da bulunan Three Mile Island nükleer elektrik santralinde operasyonlar谋 tekrar ba艧latmak için anla艧ma imzalad谋.

Yapay zeka teknolojileri karma艧谋kla艧t谋kça enerji tüketimi de artacak

陌stanbul Teknik Üniversitesi Bilgisayar Mühendisli臒i Bölümü Ö臒retim Üyesi Dr. Tu臒çe Bilen, yapay zeka sistemlerinin enerji tüketiminin geleneksel yaz谋l谋mlara göre yüksek olmas谋n谋n yapay zeka modellerinin e臒itilmesi, sistemlerin yürüttü臒ü yo臒un hesaplamalar, modellerin karma艧谋kl谋臒谋 ve sistemin kullan谋m oranlar谋 gibi çe艧itli sebeplerden kaynaklad谋臒谋n谋 belirterek, büyük dil modellerinin milyarlarca parametre ile oldukça yo臒un hesaplama gerektirdi臒ini ve bu durumun yüksek enerji tüketim ihtiyac谋n谋 ortaya ç谋kard谋臒谋n谋 kaydetti.

Enerji tüketiminin, yapay zeka geli艧tirme süreçlerinde kar艧谋la艧谋lan, çevresel ve ekonomik maliyet aç谋dan sorunlar olu艧turan konulardan biri oldu臒unu aktaran Bilen, daha verimli çal谋艧acak donan谋mlar ve bulut bili艧im teknolojisinin kullan谋lan modellerin hesaplama yükünü azaltacak 艧ekilde geli艧tirilmesini, enerji yönetiminde kullan谋labilecek stratejiler olarak s谋ralad谋.

Bilen, yapay zeka teknolojilerinin günlük hayat谋n her a艧amas谋nda yer alarak yayg谋nla艧mas谋yla enerji talebinde önemli ölçüde bir art谋艧 beklenmedi臒inin, öte yandan teknolojilerin karma艧谋kl谋臒谋 artt谋kça enerji tüketiminde de art谋艧 olaca臒谋n谋n alt谋n谋 çizdi.

Firmalar, enerji masraflar谋n谋 kar艧谋lamak için nükleer enerjiye yöneliyor

Hacettepe Üniversitesi Bilgisayar Mühendisli臒i Bölümü Ö臒retim Üyesi Prof. Dr. Suat Özdemir, geni艧 kitlelerce kullan谋lan yapay zeka teknolojilerinin dünyadaki enerji tüketiminin büyük k谋sm谋n谋 olu艧turdu臒unu belirtti.

Veri merkezlerinin tüm dünyada tüketilen elektri臒in yüzde 2'sini kulland谋臒谋na i艧aret eden Özdemir, "Bütün endüstriyel üretimi, elektrikli araçlar谋, ev tüketimini dü艧ündü臒ünüz zaman yüzde 2 oldukça büyük bir rakam. Bunun 2030 itibar谋yla yüzde 4'e ç谋kmas谋 öngörülüyor." dedi.

Yapay zeka kaynakl谋 enerji tüketimine büyük dil modellerinin e臒itimini örnek gösteren Özdemir, GPT-4 modelinin e臒itiminde 100 gün boyunca yakla艧谋k 62 gigavatsaat elektrik harcand谋臒谋n谋, bunun da ABD'de yakla艧谋k 20 bin evin bir senelik elektrik tüketimine denk gelebilece臒ini söyledi.

ChatGPT sorgusunun Google sorgusundan yakla艧谋k 10 kat fazla enerji tüketti臒ini kaydeden Özdemir, "Standart bir görüntü üretmek için yapay zeka modelinin harcad谋臒谋 enerji, yakla艧谋k bir ak谋ll谋 cep telefonunu 艧arj etmek için gerekli olan enerjiye e艧it." diye konu艧tu.

Özdemir, yenilebilir enerji kaynaklar谋ndan faydalanan teknoloji firmalar谋n谋n, enerji tüketiminden kaynaklanan masraflar谋 kar艧谋lamak için nükleer enerjiye yöneldi臒ini ifade etti.

"Nükleer enerji tek ç谋k谋艧 yolu gibi gözüküyor"

Enerji tüketimindeki art谋艧谋n yapay zeka modellerini geli艧tirme sürecinde kar艧谋la艧谋lan engellerden biri oldu臒unu belirten Özdemir, "Bunun 艧irketler üzerine çok büyük bir yük getirdi臒i kesin. OpenAI 艧u an zarar ediyor. Ücretli versiyondan ald谋臒谋 para dahi yetmiyor." de臒erlendirmesini yapt谋.

Yenilenebilir enerji kaynaklar谋n谋n yapay zekan谋n ihtiyac谋 olan enerjiyi kar艧谋lamakta yetersiz kalaca臒谋n谋 söyleyen Özdemir, bu kaynaklardan elde edilen enerjinin depolanamamas谋n谋 da dezavantaj olarak de臒erlendirdi.

Özdemir, "Asl谋na bakarsan谋z nükleer enerji tek ç谋k谋艧 yolu gibi gözüküyor. Yenilenebilir enerji çok güzel ama maalesef s谋n谋rl谋. Nükleer enerjinin verimlili臒i ise çok yüksek. Yüzde 92,5 gibi bir verimlilikle çal谋艧谋yor nükleer enerji santralleri. Yani hemen hemen yüzde 100'e yak谋n 艧ekilde sürekli ayn谋 enerjiyi verebilecek kapasitedeler." dedi.

Nükleer enerjinin karbon emisyon oran谋n谋n mevcut sistemlere k谋yasla oldukça dü艧ük oldu臒una i艧aret eden Özdemir, öte yandan bu enerjinin baz谋 dezavantajlar谋 bulundu臒unu da söyledi.

Özdemir, "Nükleer enerjinin at谋臒谋n谋 yönetmek oldukça güç. At谋k konusu çözülmesi gereken bir problem ama 艧u an günümüzde bu sorun nas谋l çözülüyorsa, yapay zeka firmalar谋 da o 艧ekilde bu at谋k çözümüne devam edecekler." diye konu艧tu.

"Yapay zeka teknolojileri için kullan谋lacak nükleer enerji altyap谋s谋 stratejik hedef haline gelebilir" uyar谋s谋

Hacettepe Üniversitesi Nükleer Enerji Mühendisli臒i Bölümü Ö臒retim Görevlisi Dr. O臒uz Berk Özdemir de nükleer enerjinin, artan küresel enerji talepleri kar艧谋s谋nda sürdürülebilir ve güvenilir bir çözüm olarak kilit role sahip oldu臒unu belirterek, nükleer enerjinin yüksek miktarda enerji üretme kapasitesi, fosil yak谋tlara olan ihtiyac谋n azalt谋lmas谋 ve dü艧ük karbon sal谋m谋 sayesinde iklim de臒i艧ikli臒iyle mücadeleye önemli katk谋 sa臒layabilece臒ini dile getirdi.

Yapay zekan谋n, özellikle veri merkezleri ve büyük ölçekli hesaplama altyap谋lar谋 gibi yo臒un enerji tüketen alanlar谋 gerektirdi臒ini, nükleer enerjinin hem kesintisiz ve dü艧ük karbonlu enerji üretece臒ini hem de çevresel sürdürülebilirli臒i destekleyen enerji güvenli臒ini sa臒layaca臒谋n谋 kaydeden Özdemir, bu enerji türünün, yapay zeka gibi kesintisiz i艧lem gücü gerektiren teknolojiler için önemli bir avantaj oldu臒unu ifade etti.

Özdemir öte yandan, "Ancak bu senaryonun ulusal güvenlik aç谋s谋ndan titizlikle ele al谋nmas谋 gerekmektedir. Nükleer enerji altyap谋s谋n谋n, yapay zeka uygulamalar谋 için birincil kaynak haline gelmesi, bu sistemlerin stratejik hedef haline gelmesine ve siber sald谋r谋lara kar艧谋 savunmas谋z kalma riskine yol açabilir." uyar谋s谋nda bulundu.

Güne艧, rüzgar gibi yenilenebilir enerji kaynaklar谋n谋n, süreklilik ve güvenilirlik aç谋s谋ndan nükleer enerjiyle tam anlam谋yla rekabet edemedi臒ini kaydeden Özdemir, yapay zeka gibi enerji talebi yo臒un teknolojiler için nükleer enerjinin, karbon ayak izini azaltmada oldukça etkili ve stratejik bir seçenek olarak öne ç谋kt谋臒谋n谋 vurgulad谋.

Yapay zekaya enerji sa臒lanmas谋nda geleneksel reaktörler yerine SMR'ler kullan谋labilir

Küçük modüler reaktörler (SMR) gibi yeni nükleer teknolojilerin geleneksel nükleer reaktörlere k谋yasla daha esnek, daha dü艧ük maliyetli ve güvenlik aç谋s谋ndan daha yenilikçi çözümler sundu臒unun alt谋n谋 çizen Özdemir, farkl谋 enerji taleplerine uyum sa臒layabilecek SMR'lerin yapay zeka uygulamalar谋n谋n yo臒un enerji tüketimi göz önüne al谋nd谋臒谋nda büyük bir avantaj olaca臒谋n谋 söyledi.

Özdemir, SMR'lerin, enerji üretimini daha yerel hale getirerek, yapay zeka destekli veri merkezleri ve büyük çapl谋 hesaplama altyap谋lar谋 gibi enerji yo臒un sistemlere yak谋n yerlerde kurulabilece臒ini ve bunun enerji nakil kay谋plar谋n谋 minimize ederek verimlili臒i art谋rabilece臒ini aktard谋.

Yapay zekan谋n enerji sorununa yapay zeka ile çözüm

Nükleer santrallerin tasar谋m谋nda ve i艧letiminde yüksek güvenlik standartlar谋 uyguland谋臒谋n谋 ve bunu yan谋 s谋ra, nükleer at谋klar谋n yönetimi için geli艧mi艧 teknoloji ve stratejiler geli艧tirildi臒ini hat谋rlatan Özdemir, güvenlik önlemlerinin geleneksel süreçlere ek olarak yapay zekan谋n geli艧mi艧 veri analizi ve makine ö臒renme algoritmalar谋 kullan谋larak yönetilebilece臒ini de belirtti.

Özdemir, yapay zeka sistemlerinin, enerji santrallerinin operasyonlar谋n谋 sürekli izleyerek anormal durumlar谋 tespit etmesi ve erken uyar谋 sistemlerine katk谋 sa臒lamas谋 gibi olas谋l谋klar谋n yan谋 s谋ra, at谋k yönetimi süreçlerinin optimizasyonunda da etkili rol oynayabilece臒ine dikkati çekti.

Bu süreçlere ek olarak, yapay zekan谋n tahminci analizlerle bak谋m süreçlerini optimize etmesi ve nükleer santrallerin çal谋艧mas谋ndaki verimlili臒ini art谋rmas谋 gibi ihtimallerin de dikkate al谋nmas谋 gerekti臒ini belirten Özdemir, yapay zeka sistemlerinin enerji talep tahminleri yaparak nükleer enerji üretiminin de daha etkin bir 艧ekilde yönetilmesine yard谋mc谋 olabilece臒ini vurgulad谋.

Nükleer enerji reaktörleri veri merkezleri yak谋nlar谋na kurulabilir

Massachusetts Teknoloji Enstitüsünden (MIT) Nükleer Mühendislik Profesörü Jacopo Buongiorno da nükleer enerjinin, aral谋ks谋z elektrik sa臒layabilme olana臒谋, karbon emisyonu olu艧turmamas谋 ve di臒er enerji sistemlerine göre daha az yer kaplamas谋 sebebiyle tercih edilmesi uygun bir enerji kayna臒谋 oldu臒unu belirtti.

Nükleer enerji reaktörlerinin veri merkezleri yak谋nlar谋nda bulunabilecek bir teknoloji oldu臒unu kaydeden Buongiorno, yapay zeka sistemlerine enerji sa臒lanmas谋nda nükleer enerji kullan谋lmas谋ndaki engellerden birinin, bu teknolojinin ba艧lang谋çtaki yüksek maliyeti oldu臒una i艧aret etti.

Buongiorno, bu maliyetli yat谋r谋m谋n ard谋ndan nükleer enerjinin süregelen masraflar谋n谋n yüksek olmamas谋n谋 ve kurulum sonras谋 genel olarak sabit seyirde ilerlemesinin, veri merkezlerinin nükleer enerji kayna臒谋n谋 tercih etmesinde önemli bir faktör olabilece臒ini aktard谋.

Nükleer enerjinin tüm enerji kaynaklar谋 aras谋nda en dü艧ük çevresel etkiye sahip oldu臒unu vurgulayan Buongiorno, bu enerjinin üretilmesinde çok küçük arazi kullan谋ld谋臒谋n谋 ve karbon emisyonu olu艧turmad谋臒谋n谋 söyledi.

Buongiorno, nükleer enerji üretiminin, s谋k谋 denetlenen at谋k su sal谋m谋 ve teknik olarak yönetilmesi kolay az miktarda radyoaktif at谋k üretme gibi özelliklerine de i艧aret ederek, olu艧turdu臒u risklerin ve faydalar谋n ba艧tan iyi anla艧谋lmas谋 için bu tür tesislere ev sahipli臒i yapan yerel topluluklarla ili艧ki kurulmas谋 ve koordinasyon sa臒lanmas谋 gerekti臒ini söyledi.

Yapay zeka için gereken veri merkezleri de çevre için zararl谋 at谋klara yol aç谋yor

Birle艧mi艧 Milletler Çevre Program谋n谋n (UNEP) eylülde yay谋mlad谋臒谋 rapora göre, yapay zeka sunucular谋n谋 bar谋nd谋ran veri merkezleri, c谋va ve kur艧un gibi sa臒l谋臒a zararl谋 maddeler içeren elektronik at谋klar üretiyor.

Veri merkezlerinin, in艧aat s谋ras谋nda ve faaliyete geçtikten sonra elektronik bile艧enleri so臒utmak için yüksek miktarda su kulland谋臒谋 aktar谋lan raporda, "Yapay zeka ile ilgili altyap谋 yak谋nda Danimarka'dan 6 kat daha fazla su tüketebilir." ifadesine yer verildi.

Raporda ayr谋ca, yapay zeka sistemlerinde kullan谋lan mikroçiplerin nadir toprak elementleri içerdi臒i, bu elementlerin çevreye zarar verecek ve sürdürülebilir olmayan yöntemlerle ç谋kar谋ld谋臒谋 kaydedildi.

Uzmanlar, yapay zeka teknolojisinin geli艧tirilmesi, bak谋m谋 ve imhas谋n谋n da karbon ayak izinin artmas谋na neden oldu臒una i艧aret ediyor.

Google'谋n 2024 Çevre Raporu'nda, 2023'teki sera gaz谋 emisyonlar谋n谋n 2019'a k谋yasla yüzde 48 daha yüksek oldu臒u, art谋艧谋n "yapay zeka hesaplamalar谋n谋n daha yo臒un olmas谋ndan kaynaklanan artan enerji taleplerinden kaynakland谋臒谋" ifade edildi.