365bet体育在线世界杯

Cumhuriyet'in 100'üncü y谋l谋nda gerçekle艧tirilecek uzay yolculu臒unda, uzay yolcusu, üniversite ve ara艧t谋rma kurumlar谋 taraf谋ndan haz谋rlanan 13 farkl谋 deney gerçekle艧tirecek.

Türkiye Uzay Ajans谋 (TUA) ve TÜB陌TAK Uzay Teknolojileri Ara艧t谋rma Enstitüsü taraf谋ndan belirlenen deneylerden biri de "Mikro Yer Çekimi Alt谋nda Bitkilerde CRISPR Gen Düzenleme Verimlili臒inin Ara艧t谋r谋lmas谋" ba艧l谋kl谋 çal谋艧ma olacak.

Proje ile moleküler biyolojinin modern gen düzenleme tekniklerinden biri olan CRISPR tekni臒inin mikro yer çekimi ortam谋nda bitkiler üzerindeki etkinli臒inin ara艧t谋r谋lmas谋, gen aktar谋m谋 ve genetik müdahalenin uzayda yap谋l谋p yap谋lamayaca臒谋n谋n test edilmesi amaçlan谋yor.

Y谋ld谋z Teknik Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü doktora ö臒rencisi Tu臒çe Celayir'in yürütücülü臒ünü üstlendi臒i projede ayn谋 bölümden Doktor Ö臒retim Üyesi 艦enay Vural Korkut ile lisans ö臒rencisi S谋la Yigit ve Dünyadaki Mars Projesi (Mars on Earth Project (MoEP) kurucular谋ndan Ruha Uslu yer al谋yor.

Laboratuvar çal谋艧malar谋na bu y谋l谋n mart ay谋nda ba艧lanan projenin bir sonraki safhas谋nda, ilk Türk uzay yolcusu ile yer çekimsiz ortamdaki deneyler hayata geçirilecek.

AA muhabirine projenin detaylar谋n谋 anlatan Celayir, proje kapsam谋nda uzay ko艧ullar谋nda bitkilerin üzerinde genetik müdahaleyi ve bu müdahalenin verimini ara艧t谋rd谋klar谋n谋 söyledi.

Önceliklerinin uzay platformunda gerçekle艧ecek deneylerin moleküler seviyedeki analizlerinin gerçekle艧tirilmesi, proje kapsam谋nda gönderilecek tüm materyallerin haz谋rlanmas谋 ve optimizasyonlar谋n gerçekle艧tirilmesi oldu臒unu belirten Celayir, "Projemizde bitkilere yapaca臒谋m谋z genetik müdahale ile sa臒l谋臒谋n谋 iyile艧tirmeye yönelik ileride yap谋lacak çal谋艧malar谋 da destekleyecek 艧ekilde ilk defa bir analizin yap谋lmas谋na odaklan谋yoruz. Mikro yer çekiminde bu analiz yap谋labilir mi? Bu uygulama yap谋labilir mi? Asl谋nda bu sorular谋n cevaplar谋n谋 ar谋yoruz." dedi.

"Bitkiler, yapay bir ekosistemde oksijen kayna臒谋 sa臒lamas谋 amac谋yla kullan谋labilir"

Projede kulland谋klar谋 model organizman谋n "Arabidopsis thaliana" bitkisi oldu臒unu ve bu bitkiyi geni艧 kapsaml谋 kullan谋m谋 ve k谋sa çimlenme süresi nedeniyle seçtiklerini vurgulayan Celayir, bitki üzerinde planlad谋klar谋 genetik müdahalenin daha önce hiç yap谋lmad谋臒谋n谋, bu aç谋dan ara艧t谋rman谋n ç谋臒谋r aç谋c谋 olaca臒谋n谋 ifade etti.

Celayir, sözlerini 艧öyle sürdürdü:

"Bu çal谋艧ma sonras谋 gelecekte g谋da kayna臒谋 olabilecek bitkiler, yapay bir ekosistem olu艧turulmas谋 ve bu ekosistem içinde oksijen kayna臒谋 sa臒lamas谋 amac谋yla da kullan谋labilir. Gelece臒in Mars kolonilerinin konu艧uldu臒u günümüzde özellikle uzun süreli uzay görevlerinde hem astronotlar谋 destekleyecek bir ekosistem olu艧turabilmek hem de olu艧turulacak ekosistemde bu bitkilerin sa臒l谋臒谋 için çal谋艧mam谋z büyük önem ta艧谋yor. Uzun süreli uzay görevlerinde kar艧谋la艧t谋臒谋m谋z en büyük problem, mikro yer çekimi ortam谋 ve yüksek dozda radyasyon maruziyeti. Bu nas谋l astronotlar谋 olumsuz etkiliyorsa, uzay arac谋ndaki bütün canl谋lar谋 da etkiliyor. Böylesi uzun süreli uzay görevlerinde ya艧am谋 devam ettirebilmek ad谋na yapay bir ekosistem kurmam谋z gerekiyor. Bu ekosistem içinde kilit rol oynayan 艧ey bitkiler çünkü fotosentez sayesinde oksijen üretebilir, g谋da kayna臒谋 olarak kullan谋labilirler. Bu nedenle uzun süreli uzay görevlerinde bitkilerin sa臒l谋臒谋 büyük önem ta艧谋yor."

Bitkilerin yer çekimini alg谋lamas谋

Bitkilerin bütün çevresel faktörleri alg谋lad谋klar谋 gibi yer çekimini de alg谋lad谋klar谋n谋 kaydeden Celayir, "Mikro yer çekiminde bugüne kadar yap谋lan di臒er çal谋艧malara bak谋ld谋臒谋nda bitki kökleri farkl谋l谋klar gösteriyor, farkl谋 yönlere saç谋larak büyüme e臒ilimi gösteriyor. Ayr谋ca uzay deneylerinde toprakl谋 kültürler yerine özel besi yerlerinin kullan谋ld谋臒谋 görüyoruz. Bizimkinde de özel besi yeri üzerinde, bir nevi petri kaplar谋nda bitkilerimiz büyümekte." diye konu艧tu.

Celayir, "F谋rlatma tarihi henüz kesin de臒il ama 2023 y谋l谋n谋n son çeyre臒inde gerçekle艧mesi planlan谋yor. Daha sonra dünyaya geri gelen örneklerde analizlerimiz devam edecek ve projemiz tamamlanacak." ifadesini kulland谋.