365bet体育在线世界杯

ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü Müdür Yard谋mc谋s谋 Prof. Dr. Mustafa Yücel'in liderli臒ini yapt谋臒谋 3'ü kad谋n 5 ki艧ilik ekip, TÜB陌TAK'谋n yürüttü臒ü Ufuk Avrupa Program谋 kapsam谋nda desteklenen, Avrupa Ara艧t谋rma Konseyi (ERC) Konsolidatör Hibesi'nin (Consolidator Grant) 2,4 milyon avro bütçe sa臒lad谋臒谋 "DeepTrace" projesi kapsam谋nda Karadeniz ile Atlantik ve Pasifik okyanuslar谋nda 2 bin 500 metre derinliklerde, 谋艧谋臒谋n olmad谋臒谋 alanlarda deniz ya艧am谋n谋 inceleyecek.

2028'de tamamlanmas谋 hedeflenen projede ilk olarak Pasifik Okyanusu'nda bu hafta içinde ba艧lay谋p 36 gün sürecek derin deniz dal谋艧lar谋 gerçekle艧tirilecek. Pasifik Okyanusu'ndaki ara艧t谋rma seferinde ABD'deki Delaware Üniversitesi ile Rensselaer Politeknik Enstitüsünden ara艧t谋rmac谋lar da yer alacak.

Proje kapsam谋nda ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü'nde okyanus taban谋ndan elde edilecek örneklerin incelenmesi için alan谋nda ilk olma özelli臒i ta艧谋yan laboratuvar kuruldu ve burada bilim insanlar谋 taraf谋ndan deneylerde kullan谋lmak üzere yerli sensörler geli艧tirildi.

Sefer öncesinde AA muhabirine konu艧an Yücel, 5'i ODTÜ'den olmak üzere 20 ki艧ilik ekiple Pasifik Okyanusu'nun do臒usunda 2 bin 400 ila 2 bin 600 metre derinli臒i olan, hidrotermal bacalar谋n bulundu臒u ve okyanusta yeni taban谋n olu艧tu臒u bir alanda çal谋艧acaklar谋n谋 aktard谋.

"Atlantis" adl谋 ara艧t谋rma gemisiyle gerçekle艧tirilecek seferde derin deniz çal谋艧malar谋n谋n, Titanik'in enkaz谋n谋 bulan Alvin ara艧t谋rma denizalt谋s谋yla yap谋laca臒谋n谋 belirten Yücel, "Derin uzayda ya艧anabilir ortamlar谋n izlerini aramaya dair bir çal谋艧ma yürütece臒iz. Uzayda 艧u an en olas谋, ya艧am谋n izlerini bulabilece臒imiz habitatlara en yak谋n yer olarak kar艧谋m谋za okyanuslardaki derin deniz hidrotermal bacalar谋 ç谋k谋yor." dedi.

Hangi verilerin elde edilmesi hedefleniyor?

Jüpiter ve Satürn'ün buzla kapl谋 uydular谋n谋n içinde s谋v谋 okyanus ile bunlar谋n taban谋nda muhtemel hidrotermal bacalar bulundu臒una de臒inen Yücel, Satürn ve Jüpiter'in buzla kapl谋 uydular谋 Enseladus ile Europa'n谋n etraf谋nda püskürtüler bulundu臒unu, hem ABD Havac谋l谋k ve Uzay Ajans谋 (NASA) hem de Avrupa Uzay Ajans谋n谋n (ESA) bu konuda ara艧t谋rma yürüttü臒ünü anlatt谋.

Yücel, 艧u bilgileri payla艧t谋:

"2030'larda bu görevler bize Jüpiter sisteminden, özellikle Europa uydusundan yeni veriler gönderecek ve oradaki okyanusun içeri臒ini, kompozisyonu bize gösterecek. Bu püskürtüler, o buzlu dünyan谋n derinliklerinden geliyor. Dolay谋s谋yla bu püskürtülerin içinde stabil olarak ölçülebilecek tek form molekül ya da küçük bile艧iklerden ziyade nano parçac谋klar olabilir. Hipotezimize göre, orijinal formlar谋n谋 koruyarak yukar谋 uzaya kadar gelen püskürtülerin, bize nerede olu艧tu臒u, olu艧tu臒u okyanus taban谋n谋n habitat谋n谋, hidrotermal baca ise bacan谋n kompozisyonunu, tektonizmas谋n谋, depremselli臒ini anlatabilecek. Ancak bunu anlayabilmemiz için bizim önce kendi okyanuslar谋m谋zda hidrotermal bacalar谋 benzer 艧ekilde inceleyerek anlamam谋z gerekiyor.

Öncelikli hedefimiz, okyanuslardaki hidrotermal bacalar谋n pH'谋, s谋cakl谋臒谋 ve temel parametrelere göre nano parçac谋k kompozisyonlar谋n谋n nas谋l de臒i艧ti臒ini belirlemek. Çünkü bu veriler, uzay görevleri kapsam谋nda toplanacak verilerle do臒rudan kar艧谋la艧t谋r谋labilir nitelikte. Bu seferin sonunda bunu bulmay谋, en az谋ndan bunun ilk temelini atmay谋 umuyorum."

Yücel, ara艧t谋rma ekibiyle böylesine önemli sefere kat谋lmaktan mutluluk duydu臒unu ifade ederek, bir gün Türkiye'nin de kendi ara艧t谋rma gemisi ve denizalt谋s谋yla bu tür ara艧t谋rmalar yapmas谋 temennisinde bulundu.

"Türk ekibin bu derinliklere inmesi ba艧l谋 ba艧谋na büyük ba艧ar谋"

Proje seferlerinin koordinatörü, ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü doktora sonras谋 ara艧t谋rmac谋s谋 Dr. Suna Tüzün, Alvin denizalt谋s谋yla dal谋艧lar gerçekle艧tirerek hidrotermal bacalardaki ç谋k谋艧lardan hem su hem de yerinde kimyasal örneklemeler yapacaklar谋n谋 bildirdi.

D谋艧 ortamdan izole edilmi艧, kameralar, sensör ve navigasyon sistemleriyle donat谋lm谋艧 bir ara艧t谋rma kapsülü olan denizalt谋yla yapacaklar谋 her bir dal谋艧谋n 6 ila 8 saat sürece臒ini kaydeden Tüzün, denizalt谋nda ayn谋 anda 2 bilim insan谋 bulunaca臒谋n谋 ve örneklemeler d谋艧谋nda yerinde sensör ölçümleri yapacaklar谋n谋 anlatt谋.

Çok heyecanl谋 ve mutlu oldu臒unu, herkesin kolayca ya艧ayamayaca臒谋 bu deneyimin içinde bulundu臒u için kendisini 艧ansl谋 hissetti臒ini dile getiren Tüzün, sözlerini 艧öyle tamamlad谋:

"Türk ekibin bu derinliklere inebilecek olmas谋 ba艧l谋 ba艧谋na büyük ba艧ar谋. Kad谋nlara rol model olmas谋 ve ilham vermesi aç谋s谋ndan ayr谋 güzelli臒i var. Çünkü genç kad谋nlar谋m谋z, genç k谋zlar谋m谋z, asl谋nda merak谋 olup nas谋l bir yol izleyece臒ini bilmeyen yolun ba艧谋ndaki genç arkada艧lar谋m谋z谋n ço臒u, böyle bir f谋rsat谋n olabilece臒ini, bilim için bu derinliklere inilebilece臒ini, böyle operasyonlara kat谋labilece臒ini bilmiyor. Asl谋nda hepsinin mümkün oldu臒unu ve bu f谋rsat谋n onlara da aç谋k oldu臒unu göstermek için ilham verici bir çal谋艧ma."