365bet体育在线世界杯

Do臒a Koruma Merkezi (DKM), Tar谋m ve G谋da Eti臒i Derne臒i (TARGET) ve Konya Önder Çiftçi Derne臒i (KÖÇD) ortakl谋臒谋nda 2020 y谋l谋 Mart ay谋nda hayata geçirilen "陌klime Dirençli Tar谋m A臒谋 Projesi" 2023 艦ubat ay谋nda tamamland谋. Avrupa Birli臒i Türkiye Delegasyonunun destekledi臒i projede iklim de臒i艧ikli臒ine uyum alan谋nda çal谋艧malar yapan sivil toplum, kamu ve özel sektör kurulu艧lar谋, üniversiteler, çiftçi birlikleri ve yerel yönetim temsilcileri bir araya geldi.

Projeyle a艧谋r谋 hava olaylar谋n谋n en fazla gerçekle艧ti臒i Antalya, Konya ve 艦anl谋urfa'da koruyucu ve iklime dirençli tar谋m uygulamalar谋n谋n hayata geçirilmesi için birer pilot çal谋艧maya hibe deste臒i verildi. Pilot çal谋艧malarda, iklim de臒i艧ikli臒ine ba臒l谋 afetlerle mücadele konusunda, ekosistem temelli çözümler, organik at谋klar谋n de臒erlendirilmesi, ya臒mur suyu hasad谋 ve teknoloji kullan谋m谋 ön plana ç谋kar谋ld谋.

Elde edilen deneyimleri yayg谋nla艧t谋rmak, halk谋n sürece kat谋l谋m谋n谋 sa臒lamak için bilgi ve fark谋ndal谋臒谋n谋n art谋r谋lmas谋 amac谋yla "陌klim ve Tar谋m" isimli bir belgesel haz谋rlan谋rken tar谋m alan谋ndaki deneyimlerin payla艧谋lmas谋 için "陌klimTar谋m" isimli (www.iklimtarim.org) bir platform olu艧turuldu. Burada tar谋mda iklim de臒i艧ikli臒inin etkilerine dair yerelden haberler, uyum yöntemlerine yönelik yaz谋l谋 ve görsel kaynaklar, etkinlik takvimi gibi araçlarla bilgi ve deneyimler payla艧谋lmaya devam ediyor.

Ayr谋ca, "陌klimTar谋m" isimli mobil uygulamada kullan谋c谋lar taraf谋ndan güncellenen "Türkiye Tar谋msal 陌klim Afet Haritas谋" da yer al谋yor.

Proje sonundaki gözlem ve deneyimlerini AA muhabiriyle payla艧an Do臒a Koruma Merkezi Toprak ve Su Program谋 Koordinatörü Dr. Melike Ku艧, tar谋m谋n bir d谋艧 ortam aktivitesi olmas谋 nedeniyle iklim de臒i艧ikli臒ine kar艧谋 çok fazla hassasiyetinin bulundu臒unu, sahada iklim de臒i艧ikli臒inin etkilerinin çok h谋zl谋 ilerledi臒ini gördüklerini ve iklimsel süreçlere dayan谋kl谋l谋臒谋 art谋rmak için farkl谋 alanlardaki uzmanlar谋n birlikte hareket etmesi gerekti臒ini söyledi.

"Modellemeler, s谋cakl谋klar谋n artaca臒谋n谋, ya臒谋艧lar谋n azalaca臒谋n谋 gösteriyor"

陌klim dostu uygulamalar谋n her yerde ayn谋 ba艧ar谋ya ula艧mad谋臒谋n谋; ara艧t谋rma kurumlar谋n谋n uygulad谋臒谋, iyi sonuç ald谋臒谋 ve yayg谋nla艧t谋rmaya çal谋艧t谋臒谋 yöntemlerin çiftçi baz谋na indi臒inde birtak谋m kültürel, sosyolojik, ekonomik sebeplerle her zaman istenilen sonucu vermedi臒ini ifade eden Ku艧, "Çiftçilik kolay bir i艧 de臒il, çok fazla de臒i艧ken var, bunlar谋n birço臒unu zaten kontrol edemiyorsunuz, üzerine yeni bir yöntem ve teknik uygulamak risk almay谋 gerektiren bir durum. Bu riski her çiftçinin almamas谋 çok normal." dedi.

Ku艧, iklim de臒i艧ikli臒ine kar艧谋 önlem al谋nmazsa tar谋mda ya艧anacak olumsuzlar谋 艧öyle s谋ralad谋:

"Yap谋lan çal谋艧malar bitkisel üretimde s谋cakl谋klarda belirli e艧ik de臒erler a艧谋ld谋臒谋nda verimin dü艧tü臒ünü gösteriyor. Uluslararas谋 modellemeler s谋cakl谋klar谋n artaca臒谋n谋, ya臒谋艧lar谋n azalaca臒谋n谋 gösteriyor. Verimdeki de臒i艧imleri modelleyen çal谋艧malar var. Verim dü艧ü艧üne ek olarak üretim araçlar谋nda da s谋k谋nt谋lar ya艧谋yoruz. F谋rt谋na, sel oldu臒unda seralar y谋k谋l谋yor, içlerini su bas谋yor, üretim arac谋 kaybediliyor, bunlar pahal谋 ekipmanlar. Bu anlamda da gelecekte s谋k谋nt谋lar olacak diye bekliyoruz."

Gerçekle艧tirdikleri pilot uygulamalar kapsam谋nda kompostun malç olarak kullan谋lmas谋, ya臒mur suyu hasad谋 gibi çal谋艧malar yapt谋klar谋n谋 anlatan Ku艧, "Küçük arazilerde nispeten kolay olan malç uygulamas谋, 300-500 dönümlük arazilerde uygulanabilir olmayabilir. Bu durumda 'Do臒rudan ekim' ya da azalt谋lm谋艧 toprak i艧leme dedi臒imiz, ekime dair tüm i艧lemlerin tek seferde yap谋ld谋臒谋 ve topra臒谋n maksimum yüzde 20 i艧lendi臒i yöntem, Konya gibi çok geni艧 arazileri olan yerlerde uygulanabilir. Buna ek olarak örtü bitkisi uygulamas谋 yap谋labilir. Her yerde yöntemlerin hepsi uygulanamaz, ekonomik olmayabilir, ancak her ölçe臒in farkl谋 uygulamalar谋 mevcut, bunlar谋 bulmak, do臒ru 艧ekilde yapmak laz谋m." de臒erlendirmesinde bulundu.

3 ilde öne ç谋kan uygulamalar

Pilot illerde yap谋lan çal谋艧malar hakk谋nda bilgi veren proje koordinatörü I艧谋l Arslan Çelebi, "Antalya'da Do臒u Akdeniz Ara艧t谋rmalar谋 Derne臒i ile evsel at谋klardan kompost yap谋ld谋, bunlar yükseltilmi艧 sebze yataklar谋nda kullan谋ld谋. Ya臒mur suyu hasad谋 yap谋larak sular depoland谋 ve damla sulama yöntemi ile verildi. Oradaki kad谋nlara bir evin bir y谋l ihtiyac谋n谋 kar艧谋layacak sebze ve meyve üretimi yap谋lmas谋 konusunda e臒itimler de verildi." dedi.

Konya'da kurakl谋臒谋n ve toprak erozyonunun ciddi bir problem oldu臒unu ifade eden Çelebi, bu nedenle konvansiyonel tar谋ma k谋yasla daha do臒a dostu 'do臒rudan ekimle', topra臒谋n nemini yok etmeden ekim yap谋lmas谋n谋 sa臒lad谋klar谋n谋 bildirdi.

Çelebi, bu ilde Koruyucu Tar谋m Derne臒i ile uygulanan projede toprak erozyonunun engellenmesi için akasya ve i臒de a臒açlar谋yla rüzgar perdeleri olu艧turuldu臒unu, toprakta nem sensörleri kullan谋larak damla sulama yap谋ld谋臒谋n谋 ve herhangi bir gübre veya su ihtiyac谋 olmadan tar谋m uygulamas谋 gerçekle艧tirildi臒ini aktard谋.

艦anl谋urfa'da ise Siverek Ziraat Odas谋 ile uydu ve dron görüntüleriyle ak谋ll谋 tar谋m uygulamalar谋 yap谋ld谋臒谋n谋, bu uygulama ile hem bitkinin ihtiyac谋 kadar gübre ve su verildi臒ini hem de bitki zararl谋lar谋n谋n te艧hisinin ve kontrolünün kolayla艧t谋臒谋n谋 belirten Çelebi, daha az gübre ve su ile daha fazla verim al谋nd谋臒谋na dikkati çekti.

Çelebi, proje kapsam谋nda elde edilen deneyimlerin 400'den fazla üreticiyle payla艧谋ld谋臒谋n谋 kaydetti.

67 afet veri taban谋na kaydedildi

Projenin 陌濒别迟颈艧颈尘 Uzman谋 Merve Kanak, hayata geçirdikleri "陌klimTar谋m" adl谋 platformda do臒rudan çiftçilerden gelen bilgilerle veri seti olu艧turduklar谋ndan bahsederek 艧u bilgileri payla艧t谋:

"Veri taban谋m谋za 67 do臒al afet vakas谋 kaydedildi, bunlardan say谋s谋 en fazla olan kurakl谋k, f谋rt谋na, dolu ve hortum oldu. Kurakl谋k en fazla 艦anl谋urfa'dan, dolu Konya, Osmaniye, 艦anl谋urfa, Amasya gibi farkl谋 bölgelerden, f谋rt谋na ve hortum ise en fazla Antalya'dan bildirildi. Antalya'da sera zararlar谋n谋 fazla görüyoruz. Geçti臒imiz sene Ordu ve Amasya'da a艧谋r谋 ya臒谋艧 nedeniyle heyelanlar ya艧and谋. Karadeniz Bölgesi'nde sel ve ta艧k谋n nedeniyle çok fazla heyelan görülüyor."

Geçen y谋l Trakya'dan ba艧layarak 陌ç Anadolu s谋n谋rlar谋na kadar etkili olan t谋rt谋l istilas谋 ya艧and谋臒谋n谋, Tekirda臒'dan Ankara s谋n谋rlar谋na kadar geni艧 bir bölgenin bundan etkilendi臒ini hat谋rlatan Kanak, "Bu istila nedeniyle yonca, m谋s谋r, ayçiçe臒i gibi ürünlerde rekolte kayb谋 ya艧and谋. Birçok sebebi olmakla beraber iklim de臒i艧ikli臒ine ba臒l谋 s谋cakl谋k art谋艧谋 önemli etkenlerden biriydi. Çiftçiler ve tar谋m dan谋艧manlar谋 bölgede 1 derecelik bir s谋cakl谋k art谋艧谋 ya艧and谋臒谋n谋 belirtti. Bahar döneminde ç谋kan t谋rt谋llara müdahale etmek daha kolay, ürünlerin boylanmas谋 ve hasad谋n yakla艧mas谋 müdahaleyi güçle艧tirebiliyor, rekolte kay谋plar谋 ya艧an谋yor. Bildirilen en ilginç, en uzun süre ya艧anan afetti." de臒erlendirmesini yapt谋.