365bet体育在线世界杯

Birle艧mi艧 Milletler (BM), çevre sorunlar谋 hakk谋nda fark谋ndal谋k yaratmak amac谋yla, 1972 y谋l谋nda 陌sveç'in ba艧kenti Stockholm'de düzenlenen Çevre Konferans谋'nda ald谋臒谋 kararla, 5 Haziran'谋 "Dünya Çevre Günü" kabul etti.

Her y谋l farkl谋 bir tema ve slogan谋n seçildi臒i Dünya Çevre Günü kapsam谋nda bu y谋lki etkinlikler "plastik kirlili臒ine çözümler" (solutions to plastic pollution) temas谋 ve "plastik kirlili臒ine son ver" (beat plastic pollution) slogan谋yla gerçekle艧tiriliyor.

BM verilerine göre 1950'den günümüze 9,2 milyar ton plastik üretildi ve bu üretim sonucunda 6,9 milyar ton plastik at谋k ortaya ç谋kt谋.

Yar谋s谋 tek kullan谋ml谋k olmak üzere, dünyada her y谋l üretilen 400 milyon tondan fazla plasti臒in yüzde 12’si yak谋l谋yor, yüzde 10’undan daha az谋 geri dönü艧türülebiliyor ve kalan at谋klar do臒aya kar谋艧谋rken 19 ila 23 milyon tonu denizlere, nehirlere ve göllere dökülüyor.

Ara艧t谋rmalar, hükümetlerin ve 艧irketlerin gerekli önlemi almalar谋 halinde, 2040 y谋l谋na gelindi臒inde plastik kirlili臒inin yüzde 80 oran谋nda azalt谋labilece臒ini, tek kullan谋ml谋k plastiklerin önüne geçilmesi halinde de 4,5 trilyon dolar tasarruf edilebilece臒ini gösteriyor.

AA muhabirinin sorular谋n谋 yan谋tlayan Y谋ld谋z Teknik Üniversitesi Çevre Mühendisli臒i Bölüm Ba艧kan谋 Prof. Dr. Güleda Engin, uzun molekül zincirli polimerlerden üretilen sentetik bir malzeme olarak tan谋mlad谋臒谋 plasti臒in, çok yönlü, dayan谋kl谋, dü艧ük maliyetli ve nispeten kolay üretilmesi nedeniyle hem üreticiler hem de tüketiciler taraf谋ndan yayg谋n olarak kullan谋ld谋臒谋n谋 söyledi.

Plastik at谋klar谋n, biyolojik olarak parçalanamad谋臒谋 ve bu nedenle de tabiat için tehdit olu艧turdu臒unu belirten Engin, "Do臒al olarak parçalanma süreçleri çok uzun. Plastik at谋klar uygun 艧ekilde yönetilemedi臒i için çevrede birikerek ekosistemlere zarar veriyor. Deniz hayvanlar谋, özellikle parçalanm谋艧 mikroplastik dedi臒imiz plastik parçac谋klar谋 yiyecek zannederek bünyelerine al谋yor. Bu 艧ekilde de besin zinciri arac谋l谋臒谋yla bize ula艧谋yor. 陌nsan kan谋nda ve akci臒erlerde plastik bulundu臒una dair pek çok haber mevcut." diye konu艧tu.

Do臒ada bozulmaya ba艧layan plastiklerin toksik kimyasallar salarak topra臒谋 kirletti臒ine, bu durumun da bitkilerin büyümesini ve tar谋msal verimlili臒i olumsuz etkiledi臒ine de臒inen Engin, toprak kompozisyonunun de臒i艧mesiyle biyolojik çe艧itlili臒in ve türler aras谋 etkile艧imin de zarar görebilece臒ini kaydetti.

"Karar vericiler net hedefler koymal谋"

Engin, plastik kullan谋m谋n谋n artarak devam etmesi durumunda kar艧谋la艧谋labilecek risklere ili艧kin 艧u uyar谋lar谋 yapt谋:

"Önümüzdeki on y谋llarda plastikler, at谋k yönetiminde ve at谋klar谋n bertaraf edilmesinde büyük zorluklara yol açabilir. Ayr谋ca, mevcut altyap谋y谋 da zorlar. Çöp depolama sahalar谋ndan bahsediyoruz, bunlar谋n yak谋lmas谋 neticesinde daha fazla toksik madde yay谋l谋yor. Böylelikle çevresel bozulmalar artar ve biyolojik çe艧itlilik etkilenir. Plastikler, fosil yak谋tlardan üretiliyor, bu da kaynaklar谋m谋z谋n tükenmesi anlam谋na geliyor. Bu etkilerin azalt谋lmas谋 için de muhtemelen daha sürdürülebilir alternatif önceliklere yer verilmesi gerekiyor."

Engin, plastik kullan谋m谋n谋n önüne geçilmesindeki sorumlulu臒un karar vericilere dü艧tü臒ünü, öncelikle tek kullan谋ml谋k plastiklerin üretiminin ve tüketiminin azalt谋lmas谋 için karar vericilerin net hedefler koymas谋 gerekti臒ini vurgulad谋.

Plastik üretiminin ve tüketiminin azalt谋lmas谋 için bireysel ve toplumsal tedbirler al谋nabilece臒ini, plastik yerine alternatif sürdürülebilir malzemelerin te艧vikinin sa臒lanabilece臒ini anlatan Engin, "Biyolojik olarak parçalanabilen malzemelerin üretilmesi, kompostlanabilir ambalajlar谋n kullan谋lmas谋, tekrar tekrar kullan谋labilir ürünlerin tercih edilmesi, bu alandaki ara艧t谋rmalar谋n TÜB陌TAK gibi kurulu艧lar vas谋tas谋yla desteklenmesi, plastiklerin yerini alabilecek daha yenilikçi malzemelerin, teknolojilerin uygulamaya konmas谋 uygun olacakt谋r. Toplumun fark谋ndal谋臒谋n谋n art谋r谋lmas谋 çok önemli, dolay谋s谋yla e臒itimler verilmesi, kamu spotu gibi programlarla bu plastiklerin zararlar谋n谋n anlat谋lmas谋 gerekiyor." de臒erlendirmesini yapt谋.

5 Haziran Dünya Çevre Günü’nün, dünyan谋n kar艧谋 kar艧谋ya oldu臒u çevresel ve küresel zorluklara dikkati çekmek için belirlendi臒ini hat谋rlatan Engin, bu günün, iklim de臒i艧ikli臒i, biyolojik çe艧itlilik kayb谋, ormans谋zla艧ma, genel olarak çevre kirlili臒i, yenilenemeyen kaynaklar谋n tüketilmesi gibi kritik çevre sorunlar谋 hakk谋nda kamu bilincinin art谋r谋lmas谋 için çok güzel bir f谋rsat oldu臒unu dile getirdi.

"Plastik kirlili臒i, herhangi bir ülkenin tek ba艧谋na çözebilece臒i bir sorun de臒il"

WWF-Türkiye (Do臒al Hayat谋 Koruma Vakf谋) Plastik Projeleri Müdürü Tolga Yücel, plastik sorununun kutuplardan en ücra adalara, deniz yüzeyinden en derin okyanus çukuruna kadar büyüdü臒üne dikkati çekerek "艦imdiye kadar üretilen tüm plastiklerin kütlesi, tüm kara ve deniz hayvanlar谋n谋n toplam kütlesinin 2 kat谋. Plastik, tüm do臒al ya艧am alanlar谋na nüfuz etmi艧 durumda ve art谋k Everest Da臒谋'n谋n yüksekliklerinden Mariana Çukuru'nun derinliklerine kadar her yerde bulunuyor. Bu 艧ekilde devam ederse, 2040 y谋l谋na kadar küresel plastik üretimi 2 kat谋na, denizlere plastik s谋z谋nt谋s谋 3 kat谋na ç谋kacak." diye konu艧tu.

Besin zincirinin tepesindeki y谋rt谋c谋lardan planktonlara kadar dünya üzerindeki bütün türlerin do臒al ortamlar谋nda plastik kirlili臒ine maruz kald谋臒谋n谋n alt谋n谋 çizen Yücel, 艧öyle devam etti:

"Deniz ku艧lar谋n谋n yüzde 90'谋 ve deniz kaplumba臒alar谋n谋n yüzde 52'si, beslenmelerini etkileyen, sindirim sistemlerinde t谋kan谋kl谋klar olu艧turan ve iç yaralanmalara yol açan plastikleri yutuyor. Do臒aya kar谋艧an plastik at谋klar canl谋lar için tuza臒a dönü艧erek onlar谋 savunmas谋z ve beslenemez hale getirebiliyor. Ba艧lar谋 plastik at谋klar谋n içine s谋k谋艧an canl谋lar a艧谋r谋 谋s谋nma, bo臒ulma, s谋v谋 kayb谋, açl谋k gibi nedenlerle ya艧amlar谋n谋 yitirirken ku艧lar谋n ayaklar谋na ve kanatlar谋na tak谋lan plastikler uçmalar谋n谋 engelleyerek savunma ve avlanma yeteneklerini ortadan kald谋r谋yor. At谋lan ambalaj parçalar谋 y谋llarca dünyada dola艧arak yaban hayat谋 popülasyonuna zarar veriyor ve ya艧am alanlar谋n谋 yok ediyor."

"2050'de denizlerde bal谋ktan çok plastik olacak"

Plastik kirlili臒inin herhangi bir ülkenin tek ba艧谋na çözebilece臒i bir sorun olmad谋臒谋 ve bu küresel sorunu çözmek için küresel bir müdahaleye ihtiyaç duyuldu臒unu ifade eden Yücel, WWF-Türkiye olarak, fark谋ndal谋k yaratma, ulusal ve uluslararas谋 politika de臒i艧iklikleri sa臒lama, kamu kurumlar谋 ve özel sektörle i艧birlikleri olu艧turma, bilinçlendirme ve koruma restorasyonu projelerini hayata geçirdiklerini aktard谋.

Plastik krizinin sadece geri dönü艧üm yap谋larak ortadan kalkmayaca臒谋 de臒erlendirmesinde bulunan Yücel, sözlerini 艧öyle tamamlad谋:

"Bu kadar çok plastik kullanmaya devam edersek 2050'de denizlerde bal谋ktan çok plastik olacak. Ya艧am alanlar谋m谋z plastik çöplerle dolacak. Ancak bu senaryoyu de臒i艧tirmek elinizde. Al谋艧veri艧inizden ba艧layarak en çok do臒aya kar谋艧an tek kullan谋ml谋k plastik malzemeleri hayat谋n谋zdan ç谋karabilirsiniz. Plastik po艧et, 艧i艧e, pipet ve çatal, ka艧谋k, b谋çak kullanmay谋 bugün b谋rakabilir; matara, al谋艧veri艧 çantas谋 gibi tekrar kullan谋labilir alternatiflerle karbon ayak izinizi azaltabilirsiniz."