

Bu kolaylıklar nedeniyle plastik günlük hayatımızda kullandığımız hemen her ÅŸeyin bir parçası haline gelmiÅŸ durumda. Kullandığımız diÅŸ fırçalarından beyaz eÅŸyalara, ayakkabılardan bisikletlere kadar çok geniÅŸ bir kullanım alanına sahip.
Aynı zamanda hafifliÄŸi, ucuzluÄŸu ve hijyen kaygısıyla tek kullanımlık ürünler olarak da giderek yaygınlaşıyor.
Kovid-19 pandemisinin de etkisi ile plastik; kullan-at mutfak ürünleri, dezenfektan ÅŸiÅŸeleri, yüz siperlikleri ve en çok da cerrahi maskelerle çok daha yaygın bir kullanım alanına ulaÅŸtı.
Neden plastik kullanmamalıyız?
Tüm bunlar kulaÄŸa güzel geliyor; kolay ÅŸekillendirme, hafiflik, ucuzluk... Oysa plastiÄŸin doÄŸada çözünmesi için çok uzun yıllar gerekiyor. ÖrneÄŸin bir plastik poÅŸetin doÄŸada çözünmesi için en az bin yıllık bir süre geçmesi gerekiyor. Bu nedenle, kullandığımız her bir plastik ürün, muazzam ölçülerde çevre kirliliÄŸine neden olarak tarım alanlarının, deniz ve okyanusların doÄŸal dengesini bozuyor. Çözündükçe makroplastik, mikroplastik ve nanoplastik olarak anılan daha küçük parçalara dönüÅŸen plastik, birçok canlı tarafından yiyecek ve soluma gibi yollarla tüketiliyor. Yakın zamanda yapılan çalışmalarda, birçok deniz canlısının yanı sıra insan vücudunda, hatta fetuslarda ve insan kanında da mikroplastik izlerine rastlandı.
PlastiÄŸin geri dönüÅŸümü
En genel anlamı ile plastiÄŸin geri dönüÅŸümü, kullanılmayan veya ömrünü tamamlayan plastik ürünlerin toplanıp belirli iÅŸlemlerden geçirildikten sonra tekrar plastik hammaddesi haline dönüÅŸtürülmesi, böylece yeni ürünlerin üretilebilmesi anlamına geliyor.
Geri dönüÅŸüm, plastiÄŸin yol açtığı çevre kirliliÄŸine engel olabilmemizin en iyi yolu olarak biliniyor. Bu durum herkesçe kabul edilse dahi, günümüzde üretilen plastik atıkların sadece yüzde 9'u geri dönüÅŸtürülüyor. Öte yandan çevre kirliliÄŸini önleyebilmek açısından en makul seçenek gibi görünse de geri dönüÅŸüm de en masum tercih deÄŸil.
Zira geri dönüÅŸtürülen maddelerin kalitesi her bir dönüÅŸüm sırasında daha da düÅŸüyor. Yani kullandığımız tüm plastik materyalleri geri dönüÅŸtürdüÄŸümüzü düÅŸündüÄŸümüz ideal bir senaryoda dahi artık dönüÅŸtürüp tekrar kullanamayacağımız kadar düÅŸük kalitede plastik atık üretiyor olacağız. Bunun yanı sıra, plastiÄŸin geri dönüÅŸüm iÅŸlemleri doÄŸaya ve insan saÄŸlığına son derece zararlı toksik kirliliÄŸe de sebep oluyor.
Bu nedenle plastik atıklarla baÅŸ etmenin en iyi yolu atık üretmemek, yani hiç plastik kullanmamak. “Sıfır atık” ilkesi de plastik dahil tüm atıkların ortaya çıkmasını engellemeye, katı atık sahalarına, çöp fırınlarına veya okyanuslara hiç atık gönderilmemesi hedefine dayanıyor.