

DoÄŸaya Kulak Verin.
Ekolojik gündem, sürdürülebilirlik ve çevre mücadeleleri artık cebinizde.
¶Ù¾±²â²¹°ù²ú²¹°ìı°ù'da yaÅŸayan, 13 yıldır kelebek ve çiçekleri fotoÄŸraflayarak kayıt altına alan doÄŸa fotoÄŸrafçısı ve özel eÄŸitim öÄŸretmeni Muhammed Yalçın, geçen yıl Fırat Nehri Havzası'nda yer alan ÇüngüÅŸ ilçesi sınırlarındaki 2 bin 200 rakımlı Bosman Dağı'nın zirvesine tırmandı.
Sarp arazide ilk kez karşılaÅŸtığı ters lale türünü fotoÄŸraflayan Yalçın, elindeki verileri bu alanda uzman akademisyenlerle paylaÅŸtı.
Elazığ'da yaÅŸayan uzman biyolog Veysel Sonay da aynı türü yine Fırat Nehri Havzası'nda yer alan Hazar Dağı'nın yüksek rakımlı bir bölgesinde fotoÄŸrafladığı bilgisini Yalçın'a iletti.
Aksaray Üniversitesi Biyoloji Bölümü ÖÄŸretim Üyesi Prof. Dr. Mehtap TekÅŸen, uzman biyolog Veysel Sonay, botanik uzmanı Doç. Dr. Mehmet Maruf Balos, uzman biyolog Dr. Mustafa Keskin ve doÄŸa fotoÄŸrafçısı Muhammed Yalçın, bu ters lale türüyle ilgili çalışma baÅŸlattı.
Çalışmalar sonucunda ters lalenin daha önce literatürde olmayan yeni bir tür olduÄŸu belirlendi.
Biyolog Sonay'ın kızı Avzem'in ismine atfen "Fritillaria avzemiae", Türkçe olarak ise "Sarıkız lalesi" adıyla kayıt yapılan lale türü, uluslararası bilimsel araÅŸtırma dergisi "International Journal Of Nature And Life Sciences"ta yayımlandı.
"Dünyadaki yaklaşık 170 ters lale türünden 56'sı Türkiye'de"
Ters laleyi fotoÄŸraflayan Yalçın, AA muhabirine, çocukluÄŸundan bu yana kelebeklere ve çiçeklere ilgisinin olduÄŸunu, 13 yıldır da ¶Ù¾±²â²¹°ù²ú²¹°ìı°ù baÅŸta olmak üzere DoÄŸu ve GüneydoÄŸu Anadolu bölgelerinde onlarca endemik kelebek ve bitki türünü kayda aldığını söyledi.
Geçen yıl kayıt altına aldığı ve "Çermik lalesi" ismini verdiÄŸi ters lalenin de Türkiye'nin 53'üncü türü olarak literatüre girdiÄŸini anımsatan Yalçın, "Sürekli doÄŸa yürüyüÅŸlerine katılıyorum. Bu yürüyüÅŸlerde çiçeklerin ve kelebeklerin fotoÄŸrafını çekiyorum. Sonra bunları uzmanlarına sorarak tanımlamaya, türleri hakkında fikir edinmeye çalışıyorum." dedi.
Son yıllarda özellikle ters laleleri fotoÄŸraflamaya baÅŸladığını anlatan Yalçın, Bosman Dağı'ndaki doÄŸa yürüyüÅŸünde de bir ters lalenin ilgisini çektiÄŸini belirtti.
Yalçın, bunun diÄŸerlerinden daha farklı olduÄŸunu gözlemlediÄŸini dile getirerek, ÅŸunları söyledi:
"Hemen fotoÄŸrafladım, uzman biyolog Veysel Sonay hocama sordum ve kendisi de Hazar Dağı'nda bunu fotoÄŸrafladığını söyledi. Bunun üzerine araÅŸtırmaya baÅŸladık. Her iki daÄŸda arazi taraması yaptık. Bitkiden örnekler aldık. Bunun yeni bir tür olduÄŸu anlaşıldı. Geçen hafta uluslararası akademik dergide yayımlandı."
Yalçın, "Dünyada yaklaşık 170 ters lale türü var. Bunun 56'sı Türkiye'de. BulduÄŸumuz ters lale 56'ncı tür olarak kaydedildi. Yani dünyadaki ters lalelerin üçte biri Türkiye'de bulunuyor." ifadelerini kullandı.
Ters laleleri koparmanın cezasının 557 bin 212 lira olduÄŸuna dikkati çeken Yalçın, keÅŸfedilen her türün Anadolu'nun zengin florasının bir kanıtı olduÄŸunu vurguladı.
Uzman biyolog Veysel Sonay da bu özel ters lale türüne kızının isminin verilmesinden mutluluk duyduÄŸunu belirtti.
Sonay, bölgedeki türlerin korunması ve yeni türlerin literatüre kazandırılması için çalışmaları sürdüreceklerini söyledi.