

Prof. Dr. Ahmet Zafer Tel, Tarım ve Orman Bakanlığı ile ±õÄŸ»åı°ù ve Adıyaman üniversitelerinin desteÄŸiyle Adıyaman’daki Nemrut Dağı’nda bilimsel araÅŸtırma yaptı.
Buradaki çok dar bir alanda çalışma yapan Tel, halk arasında ters lale ve aÄŸlayan gelin olarak bilinen fritillaria bitkisinin bir türünü keÅŸfetti.
KeÅŸfettiÄŸi lale türüne eÅŸinin ismini verdi
Tel, yapılan araÅŸtırmada daha önce keÅŸfedilmediÄŸi belirlenen lale türünü, eÅŸinin ismi olan fritillaria Arzuae (Arzu Ters Lalesi) adıyla bilim dünyasına tanıttı.
Lale türüne iliÅŸkin bilimsel makale, Finlandiya'da zooloji ve botanik alanlarında yayın yapan bir kuruluÅŸ olan Finnish Zoological and Botanical Publishing Board'da yayımlandı. Ters lale türü, Uluslararası DoÄŸa Koruma BirliÄŸinde (IUCN) tehlike altındaki türlerin bulunduÄŸu kırmızı listede 'kritik' koduyla yer alıyor.
Prof. Dr. Ahmet Zafer Tel, AA muhabirine, keÅŸfedilen türün liliaceae (zambakgiller) familyasına baÄŸlı bir tür olduÄŸunu söyledi.
Türün halk arasında "aÄŸlayan gelin" adıyla bilindiÄŸini ifade eden Tel, ÅŸöyle devam etti:
"Ters lale olarak da yaygın bir ismi var. Bu türü biz Adıyaman'daki Nemrut Dağı'nın belli bir bölgesinde tespit ettik. ¶Ù¾±ÄŸ±ð°ù fritillaria türlerinden farklı olduÄŸuna karar verdikten sonra yayınını yaptık. SoÄŸanlı bir tür, tüm soÄŸanlı türler ekonomik ve tıbbi öneme sahip. Bunun da bu öneme sahip olduÄŸunu düÅŸünüyoruz. ±õÄŸ»åı°ù Üniversitesi ALUM laboratuvarımızda bu türün kimyasal içerikleri, tıbbi ve ekonomik deÄŸerleri de araÅŸtırmalarımız içerisinde yer almaktadır, yakında onların sonuçlarını da paylaÅŸacağız."
"Bölgeye özgü, son derece dar bir lokal bölgede yetiÅŸiyor"
Dünya üzerinde 162 fritillaria cinsine ait türün olduÄŸunu, bunlardan 53’ünün Türkiye’de yetiÅŸtiÄŸini anlatan Tel, ÅŸunları kaydetti:
"Bu, azımsanamayacak bir rakam. 53 türün 29 tanesi ülkemize özgü yani endemik. Bu türümüz de çok narin ve nazenin bir tür. Bölgeye özgü, son derece dar bir lokal bölgede yetiÅŸiyor ve kesinlikle korunma altına alınması gerekiyor. Tarım ve Orman Bakanlığımızın, DoÄŸa Koruma ve Milli Parklar Genel MüdürlüÄŸümüzün yaptığı çalışmalar önemli, oldukça hassas çalışmalar yapıyorlar. Biz bu çalışmalarımızın sonuçlarını onlarla paylaşıyoruz, onlar da gerekli önemi gösteriyorlar. Onları ayrıca takdir etmek istiyorum."
Prof. Dr. Tel, bu endemik bitkinin 163. türünün Türkiye’de bulunmasının ve dünya literatürüne kazandırılmasının önemli olduÄŸuna iÅŸaret ederek "Bu çalışmayı destekleyen ±õÄŸ»åı°ù ve Adıyaman üniversitelerinin yöneticilerine teÅŸekkür ediyorum. Bakanlığımız özellikle son 20 yıl içerisinde biyoçeÅŸitlilik çalışmalarına oldukça önem veriyor. Bu, bizi son derece memnun ediyor. Üniversite, bilimsel araÅŸtırma projeleri, TÜBİTAK destekleriyle bilim insanları destekleniyor. Biz de böyle projelerle bu türü keÅŸfettik." diye konuÅŸtu.
Türe, akademik hayatta en büyük destekçisi olan eÅŸinin adını verdiÄŸini söyleyen Tel, makalenin etimoloji kısmında bu hususu belirttiÄŸini dile getirdi.