365bet体育在线世界杯

Dijital teknolojiler, çal谋艧ma, ö臒renme ve sosyalle艧me gibi alanlar谋n vazgeçilmez unsuru haline gelirken, bu durum elektronik cihaz kullan谋m谋n谋n yayg谋nla艧mas谋na yol aç谋yor. Elektronik cihaz kullan谋m谋ndaki yükseli艧, dijital at谋k miktar谋nda da art谋艧 ya艧anmas谋na neden oluyor.

Elektronik at谋klar谋n olu艧turdu臒u risklere ili艧kin AA muhabirinin sorular谋n谋 yan谋tlayan Tecer, kullan谋m ömrünü tamamlam谋艧 elektronik cihazlar谋n elektronik at谋k olarak tan谋mland谋臒谋n谋 söyledi.

Dünya genelinde dijital teknolojilerin yayg谋nla艧mas谋yla elektronik at谋k miktar谋n谋n her geçen gün artt谋臒谋n谋 belirten Tecer, elektronik at谋klar谋n toplanmas谋 ve izlenmesi noktas谋nda sorunlar oldu臒unu ifade etti.

Birle艧mi艧 Milletler verilerine göre 2022'de dünya genelinde 62 milyon ton elektronik at谋k birikti臒ini dile getiren Tecer, 艧öyle konu艧tu:

"艦u an 2025 y谋l谋nday谋z ve bu rakam biraz daha yükselmi艧tir. Elektronik at谋k miktar谋n谋n a艧a臒谋 yukar谋 70 milyon ton civar谋na ula艧t谋臒谋n谋 tahmin edebiliriz. Dolay谋s谋yla bu rakam谋 dünya nüfusunu baz alarak ki艧i ba艧谋na dönü艧türdü臒ümüzde, bir ki艧i y谋lda yakla艧谋k 8,5 kilogram dijital at谋k üretiyor diyebiliriz. Bunlar谋n bir k谋sm谋n谋n geri dönü艧türüldü臒ünü söylemek mümkün ama bu geri dönü艧üm oran谋 dünyada çok fazla de臒il, yüzde 22 civar谋nda. Dolay谋s谋yla günümüz rakam谋yla olu艧turulan 70 milyon ton dijital at谋臒谋n yüzde 80'i hala geri dönü艧türülmeden gezegende, kentlerde ya da ya艧ad谋臒谋m谋z bölgelerde at谋k olarak duruyor."

Türkiye'de tahmini dijital at谋k miktar谋 1 milyon ton

Türkiye'de elektronik at谋k miktar谋 konusunda net rakamlar bulunmad谋臒谋na, dijital at谋k takibine ili艧kin de mekanizma olmad谋臒谋na dikkati çeken Tecer, Türkiye 陌statistik Kurumunun 2022 verilerine göre, toplam 133 milyon ton at谋k bulundu臒unu ancak bu miktar谋n ne kadar谋n谋n elektronik at谋klar谋 kapsad谋臒谋n谋n belirtilmedi臒ini bildirdi.

Lisansl谋 dijital at谋k dönü艧türen firmalardan elde edilen rakamlara göre, 2020'lerin ba艧谋nda yakla艧谋k 847 bin ton elektronik at谋k olu艧tu臒u bilgisinin bulundu臒unu aktaran Tecer, bugün bu miktar谋n 1 milyon ton olarak tahmin edildi臒ini vurgulad谋.

Tecer, bu varsay谋ma göre, Türkiye'de ki艧i ba艧谋na dü艧en elektronik at谋k miktar谋n谋n 10 kilogram olarak hesapland谋臒谋n谋, bu miktar谋n dünya ortalamas谋n谋n üzerinde oldu臒unu vurgulad谋.

At谋臒谋n içinden kullan谋labilecek parçalar谋n al谋narak onlar谋n farkl谋 bir amaç için kullan谋lmas谋n谋n "geri dönü艧üm", bir at谋臒谋 yeterince ay谋klad谋ktan sonra ayn谋 amaçla tekrar kullan谋lmas谋n谋n ise "tekrar kullan谋m" olarak adland谋r谋ld谋臒谋n谋 belirten Tecer, elektronik at谋klar谋n geri dönü艧üm sürecini 艧öyle anlatt谋:

"Öncelikle, elektronik at谋klar谋n ayr谋 toplanmas谋 ve sonra bunlar谋n ayr谋艧t谋r谋lmas谋 gerekiyor. Toplama ve ayr谋艧t谋rma asl谋nda at谋臒谋 kayna臒谋ndan itibaren yaparsak verimli hale geliyor. Toplan谋p ayr谋艧t谋rd谋ktan sonra sökülme, parçalama i艧lemlerine geçiliyor. Elektronik at谋klar谋n içindeki kullan谋labilir malzemeler ki bunlar birtak谋m a臒谋r metaller içerebildi臒i gibi cam, plastik gibi parçalar bar谋nd谋r谋yor, bunlar谋n toplanmas谋 ve tekrar kullan谋lmas谋 mümkün. Dolay谋s谋yla elektronik at谋klar谋n içindeki plastik, metal, cam gibi malzemeler ayr谋 ayr谋 sökülerek toplan谋r. Sonra bunlardan fiziksel ve kimyasal ay谋rma i艧lemleri yap谋l谋r. Bu da sonradan geri kazanman谋n bir üçüncü a艧amas谋 olarak kar艧谋m谋za ç谋k谋yor. Son a艧ama ise geri kazan谋m ve yeniden kullan谋lma a艧amas谋d谋r."

"Zararl谋 bile艧enler besin zincirine kar谋艧谋yor"

Elektronik at谋klar谋n uygun olmayan yöntemlerle bertaraf edilmesinin havay谋 kirleten emisyonlar谋n yay谋lmas谋na yol açt谋臒谋n谋, özellikle yakma i艧lemi sonucu elektronik at谋klar谋n içindeki toksinler, uçucu organik bile艧enler ve kanserojen maddelerin atmosfere kar谋艧t谋臒谋n谋 dile getiren Tecer, "Dünya Sa臒l谋k Örgütünün, elektronik at谋klar谋n yak谋lmas谋yla birlikte havaya yay谋lan maddelerin, sinir, kalp, damar ve solunum sistemlerinde rahats谋zl谋klara yol açt谋臒谋 yönünde uyar谋lar谋 var." diye konu艧tu.

Elektronik at谋klar谋n içindeki a臒谋r metallerin su ekosistemini de olumsuz etkiledi臒inin, bu maddelerin canl谋lar谋n metabolik ya艧amlar谋n谋 etkileyerek ölümlerine yol açt谋臒谋n谋n alt谋n谋 çizen Tecer, canl谋 dokusunda birikebilen zararl谋 bile艧enlerin besin zinciri yoluyla di臒er canl谋lara ula艧t谋臒谋 uyar谋s谋nda bulundu.

Tecer, elektronik at谋k kirlili臒inin önüne geçmek için bireysel tercihlerde farkl谋l谋klar yap谋lmas谋n谋 tavsiye ederek, 艧u ifadeleri kulland谋:

"Elektronik e艧yalar谋 kullan谋rken bir gün bunlar谋n kullan谋m ömürlerini tamamlanaca臒谋n谋 dü艧ünüp at谋k olarak çevreye b谋rak谋laca臒谋n谋 hesap etmemiz laz谋m. 陌kincisi, ikinci el ürünleri tercih etmek. Her seferinde bilgisayar谋m谋z谋n, cep telefonlar谋m谋z谋n s谋f谋r谋n谋 almak ve kullanmak bir övünç kayna臒谋 olmamal谋. Asl谋nda biraz utanmal谋y谋z, çekinmeliyiz. Çünkü do臒al kaynaklar s谋n谋rl谋, bizim ihtiyaçlar谋m谋z s谋n谋rs谋z. Üçüncüsü, gereksiz elektronik e艧ya almaktan kaç谋nmam谋z laz谋m. Son olarak da do臒ru 艧ekilde geri dönü艧türmek. Hiçbir 艧ekilde kullan谋m 艧ans谋 kalmam谋艧 ürünleri çöp po艧etine de臒il, at谋k dönü艧türme merkezlerine götürüp teslim etme yolunu seçebiliriz." diye konu艧tu.

"Yasal düzenlemeler, te艧vik mekanizmalar谋 olu艧turulmal谋"

Bireysel önlemlerin d谋艧谋nda topluluk bazl谋 geri dönü艧üm merkezleri kurulmas谋, at谋klar谋n ayr谋 toplanmas谋n谋 sa臒layacak te艧vik mekanizmalar谋n谋n hayata geçirilmesi, e臒itim ve fark谋ndal谋k kampanyalar谋 düzenlenmesi ve üreticiler üzerindeki sorumlulu臒un art谋r谋lmas谋 gerekti臒ini vurgulayan Tecer, ülke politikas谋na yön veren siyasetçilerin de yasal düzenlemeler ve te艧vik mekanizmalar谋 olu艧turmas谋 gerekti臒ini dile getirdi.

Tecer, Türkiye'de 1-7 May谋s'ta kutlanan Bili艧im Haftas谋'n谋n elektronik e艧yalar谋n daha bilinçli kullan谋lmas谋, dijital okuryazarl谋臒谋n geli艧tirilmesi ve toplumsal fark谋ndal谋臒谋n art谋r谋lmas谋 noktas谋nda önemli oldu臒unu kaydetti.