

Tarım ve Orman Bakanlığına baÄŸlı Orman Genel MüdürlüÄŸünün (OGM) verilerine göre 2021'de çıkan 2 bin 14 yangından 136 bin 94 hektar, 2022'de çıkan 1285 yangından 8 bin 455 hektar, 2023'te çıkan 1384 yangından 8 bin 726 hektar ormanlık alan etkilendi. Bu yıl 20 AÄŸustos'a kadar meydana gelen 2 bin 544 yangında ise 15 bin 805 hektar alan zarar gördü.
Yangınlarda zarar gören alanlar aÄŸaçlandırılırken ulaşılması zor bölgeler için yapay zeka destekli dron teknolojisinden faydalanılıyor.
Bu teknolojiyi geliÅŸtiren Ecording firması kurucusu ve bilgisayar mühendisi Mert KarslıoÄŸlu, AA muhabirine, küresel iklim krizinin multidisipliner bir problem olduÄŸunu ve kendilerinin de bu sorunla mücadeleye, ormansızlaÅŸma ve biyolojik çeÅŸitlilik kaybını azaltacak teknolojiler üzerinde çalışarak destek verdiklerini söyledi.
Küresel iklim krizini, dünyanın en büyük problemi olarak nitelendiren KarslıoÄŸlu, "İklim krizinin etkilerini din, dil, ırk fark etmeksizin çok ağır bir ÅŸekilde deneyimliyoruz. IPCC'nin (Hükümetlerarası İklim DeÄŸiÅŸikliÄŸi Paneli) bu konuyla alakalı yayımladığı rapor var ve de bunu zaman zaman tekrarlıyorlar. Artık bugünden itibaren ne yaparsak yapalım dünyamızın sıcaklığı 2030 yılına kadar 1,5 derece artacak. Bunu artık hiçbir ÅŸekilde önleyemiyoruz ama bu süre aralığında eÄŸer doÄŸru adımları atabilirsek bu küresel sıcaklık artışını 2030'da 1,5 derece ile sınırlandırabiliriz. Aslında bizim temel motivasyonumuz da dünyadaki çevresel dönüÅŸümü destekleyecek alternatif teknolojiler geliÅŸtirmek." dedi.
21 milyondan fazla tohum atışı gerçekleÅŸtirildi
Dronla tohum atan teknolojiyi geliÅŸtirirken doÄŸadan ilham aldıklarını belirten KarslıoÄŸlu, sözlerini ÅŸöyle sürdürdü:
"Biliyorsunuz dünyadaki doÄŸal ormanların tamamı, aÄŸaçlardan düÅŸen kozalakların içinden saçılan tohumların, kuÅŸlar veya rüzgarla etrafa yayılıp düÅŸtükleri yerde hayat bulup büyümesiyle var olmuÅŸ ve geniÅŸlemiÅŸtir. Biz basitçe 'Teknolojinin gücünü kullanarak bu süreci taklit edebilir miyiz?' sorusunu sorduk ve ardından ulaşılması zor alanlara havadan tohum atan insansız hava araçları geliÅŸtirmeye karar verdik."
KarslıoÄŸlu, geliÅŸtirdikleri 6 farklı insansız hava aracının 3 bin saatten fazla uçuÅŸla 21 milyondan fazla tohum atışı gerçekleÅŸtirdiÄŸini ve 2 milyon metrekareden fazla alanda doÄŸrudan rehabilitasyon ve rejenerasyon çalışmalarına destek verdiklerini aktardı.
Her tohum türünün havadan ekime uygun olmadığı bilgisini veren KarslıoÄŸlu, Orman Genel MüdürlüÄŸü ve Artvin Çoruh Üniversitesinin desteklediÄŸi ilk çalışmalarına kızılçam, karaçam, Toros sediri ve patlangaç gibi türlerle baÅŸladıklarını anlattı.
Yapay zeka ile dronları otonom ve akıllı hale dönüÅŸtürdüler
DoÄŸayı taklit ettikleri bir sistem kurguladıkları için tohumların tıpkı doÄŸada yere düÅŸtüÄŸü yüksekliÄŸe benzer bir aÄŸaç yüksekliÄŸinden dronlarla bırakıldığını kaydeden KarslıoÄŸlu, ÅŸimdiye kadar havadan bırakılan tohumlarla ilgili olumsuz bir sonuçla karşılaÅŸmadıklarını bildirdi.
OrmanlaÅŸtırma yapabilmek için dünyayı ve doÄŸayı daha iyi tanımaya ihtiyaç olduÄŸunu vurgulayan KarslıoÄŸlu, "İnsansız hava araçlarındaki temel motivasyonumuz ÅŸu: EÄŸer doÄŸanın farklı parametrelerini sensörler ve farklı sistemler kullanarak anlayabilir ve ölçebilirsek bu insansız hava araçlarının tohum atışlarını veriye dayalı bir ÅŸekilde iÅŸleyerek yapabiliriz. Bu doÄŸrultuda da yapay zekayı kullanmaya karar verdik." diye konuÅŸtu.
Yapay zeka ile birlikte farklı teknolojileri de kullanarak insansız hava araçlarını otonom ve akıllı hale dönüÅŸtürdüklerini ifade eden KarslıoÄŸlu, dronların her birinin 10 dakikada 6 bin tohum topu atışı gerçekleÅŸtirdiklerine deÄŸindi.
"İklim krizi nedeniyle dezavantajlı duruma düÅŸen kadınlarla beraber çalışıyoruz"
KarslıoÄŸlu, tohum atışlarının baÅŸarı oranını nasıl tespit ettiklerini, ÅŸöyle özetledi:
"Görev yaptığımız alanları yüksek çözünürlüklü kameralarla havadan fotoÄŸraflıyoruz ve buradaki görüntüleri birleÅŸtirip görüntüdeki fidanları makine öÄŸrenmesi yoluyla iÅŸaretliyoruz. İşaretleyip belirli bir baÅŸarı oranına geldikten sonra artık sistemin içine bir görüntü yüklediÄŸimizde otomatik olarak orada kaç tane küçük fidan olduÄŸunu ayırt edebiliyoruz. Buradaki metodumuzu iyileÅŸtirebilmek için de ÅŸu anda belirli referans alanlar belirleyerek onların içinde çimlenen tohum miktarlarına bakarak bir ölçüm gerçekleÅŸtiriyoruz."
KarslıoÄŸlu, doÄŸada çimlenmesine kadar geçen sürede hava koÅŸullarından etkilenmemeleri ve orman canlılarına yem olmamaları için tohumun etrafının kil ve humuslu toprakla kaplandığını, ayrıca veriminin artması için de bu karışıma farklı mineraller eklediklerini ve bir tohum topu meydana getirdiklerini söyledi.
Tohum toplarının üretim sürecinden de bahseden KarslıoÄŸlu, "TaÅŸrada yaÅŸayan insanlar küresel iklim krizi nedeniyle ekonomik eÅŸitsizliklere maruz kalıyorlar. Çünkü eskisi kadar tarım ve hayvancılık yapamadıkları için çeÅŸitli noktalarda dezavantajlı duruma düÅŸüyorlar. Biz bu tohumları kaplama süreçlerinde öncelikli olarak ekim sahalarımıza yakın bölgelerde yaÅŸayan, iklim krizinde dezavantajlı kadınlarla beraber çalışıyoruz. Bu sayede hem onların alternatif gelir kaynaklarına eriÅŸmelerini saÄŸlıyoruz hem de iklim kriziyle hep beraber mücadele ettiÄŸimiz bir model oluÅŸturuyoruz." bilgisini paylaÅŸtı.
KarslıoÄŸlu, hedeflerinin, insansız hava araçlarının sayısını 2030 yılına kadar 300'e çıkarmak ve 1 milyar tohum atışı gerçekleÅŸtirmek olduÄŸunu sözlerine ekledi.