365betÌåÓýÔÚÏßÊÀ½ç±­

Küresel iklim deÄŸiÅŸikliÄŸi bal arılarının ömrünü kısaltıyor

30.01.2023
°Õ±ð°ì¾±°ù»å²¹ÄŸ

Dr. ÖÄŸretim Üyesi Devrim Oskay, kışın hava sıcaklığının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesinin bal arılarının ömrünü kısalttığını ve arı hastalıklarına yol açtığını söyledi.

Küresel iklim deÄŸiÅŸikliÄŸinin bal arıları üzerindeki etkilerine iliÅŸkin çalışmalar yapan °Õ±ð°ì¾±°ù»å²¹ÄŸ Namık Kemal Üniversitesi (NKÜ) Ziraat Fakültesi Tarımsal Biyoteknoloji Bölümü Dr. ÖÄŸretim Üyesi Devrim Oskay, AA muhabirine, son dönemde dünya genelinde iklim deÄŸiÅŸiklikleri yaÅŸandığını, bunun da özellikle bitkilerle iliÅŸkisi olan canlı türlerini olumsuz etkilediÄŸini belirtti.

İklim değişikliğinden etkilenen canlıların başında bal arılarının geldiğini anlatan Oskay, bu nedenle koloni kayıpları yaşandığını ifade etti.

Oskay, bal arılarının hava sıcaklığı 14 derecenin altına düÅŸtüÄŸünde sıcaklığı stabil tutmak için termoregülasyon (Vücut sıcaklığını belirli sınırlar içinde tutma) sistemleriyle kovanın içerisinde "kış salkımı" (Arıların kışın kovan içerisinde bir küme halinde çerçevelerin orta yerinde toplanması) oluÅŸturduÄŸunu vurguladı.

Kış salkımının ortasında sıcaklığı 35 derecede tutabilmek için soba görevi gören arıların bulunduÄŸunu aktaran Oskay, bu arıların kanat kaslarını titreÅŸtirerek ısı ürettiklerini belirtti.

"Ergin arıların yaÅŸaması ve yavru arıların geliÅŸimi için sıcaklık hayati önem taşıyor"

Salkımın merkezinde ısınan arıların dışarıya doÄŸru, dış kısımda üÅŸüyen arıların ise merkeze doÄŸru hareket ettiÄŸini dile getiren Oskay, ÅŸöyle devam etti:

"Salkımın dışına doÄŸru sıcaklık 20 dereceye kadar düÅŸebiliyor. Ama daha aÅŸağı düÅŸmüyor. Çünkü 14 derecenin altında bal arılarının uçuÅŸ kasları paralize oluyor. Bunu engellemek için dışarıda hava sıcaklığı kaç derece olursa olsun, salkımın ortasındaki sıcaklığın 35 derece olması gerekiyor. Ergin arıların yaÅŸaması ve yavru arıların geliÅŸimi için sıcaklık hayati önem taşıyor. Kışın ortasında hava sıcaklıklarının aniden yükselmesiyle bal arıları kış salkımını bozarak yiyecek arama ve yavru yapma faaliyetine baÅŸlıyor. Vaktinden önce uçuÅŸ yapmaları yaÅŸam sürelerinin kısalmasına neden oluyor. Yavrulama faaliyetine geçmeleri de arkasından gelen soÄŸuk havada yavrulu alanları ısıtamamaları nedeniyle hastalıklara ve koloni kayıplarına yol açıyor. YaÅŸadığımız bahar havasının arkasından yine bir soÄŸuk dalgası gelirse sıcaklık yönetimi daha zor hale gelebilir. Çünkü arılar artık hem yaÅŸlanmış, hem de içeride bulunan yiyecek stokları azalmış olacak. Son yıllarda özellikle bu gerçekleÅŸiyor. Kışın ortasında sıcaklıkların birden yükselmesi, arıların bu sıcaklık dengesini saÄŸlamasını da zorlaÅŸtırıyor."

"Ani sıcaklık değişiklikleri arıda hastalıklara neden oluyor"

Oskay, sıcaklık değişimleriyle arıların hastalıklara daha kolay yakalandığını ifade etti.

İklim deÄŸiÅŸikliÄŸinde arıların kış salkımını bozup yavru sayılarını daha erken dönemde artırabildiÄŸini vurgulayan Oskay, "Arkasından gelen soÄŸuk hava nedeniyle yavrular hastalanıyor. Ani sıcaklık deÄŸiÅŸimleri nedeniyle kolonide kuluçkalık alanlarda yaÅŸayan yavru arılarda Amerikan yavru çürüklüÄŸü ve Avrupa yavru çürüklüÄŸü gibi hastalıklar ortaya çıkıyor. Bunlar da kolonilerdeki arıların ölmesine neden oluyor." diye konuÅŸtu.

Oskay, arı sandıklarında bulunan fazla ya da boÅŸ çerçevelerin bulunduÄŸu yerden alınarak, arıların birbirlerine daha fazla yaklaÅŸmalarının saÄŸlanması, koloni bakımının aksatılmadan yapılması ve yiyecek depolarının kontrol edilmesi gerektiÄŸine dikkati çekti.

Kayı Mahallesi'nde arıcılık yapan 74 yaşındaki Åžükrü Otman da hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde olması nedeniyle arıların sandıktan çıktığını söyledi.

Arının 40 günlük ömrü olduÄŸunu aktaran Otman, "Sandıktan çıkan arının yavru zinciri bozuluyor. Vitamin takviyeleri yaparak arının ömrünü uzatmaya çalışıyoruz." dedi.

KATEGORİDE ÖNE ÇIKANLAR